Bedankt

1. De gewone elektronische paraaf
Een gewone elektronische paragraaf is de eenvoudigste variant. Het gaat hier om iedere vorm van ondertekening die de plaatser identificeert en iets zegt over de integriteit van het bericht. Een gewone elektronische ondertekening is bijvoorbeeld een scan van een gewone krabbel die in het document wordt geplaatst of één gemaakt met de muis.

2. De geavanceerde elektronische ondertekening
Bij de geavanceerde paraaf ligt de nadruk op de betrouwbaarheid van het proces. De volgende onderdelen spelen een rol bij het bepalen van de mate van betrouwbaarheid, bewijskracht:

• Zij is op unieke wijze aan de ondertekenaar verbonden;
• Zij maakt het mogelijk de ondertekenaar te identificeren;
• Zij komt tot stand met middelen die de ondertekenaar onder zijn uitsluitende controle kan houden; en
• Zij is op zodanige wijze aan het elektronisch bestand waarop zij betrekking heeft verbonden (Associatie), dat elke wijziging achteraf van de gegevens kan worden opgespoord. elektronisch ondertekenen

3. De gekwalificeerde elektronische ondertekening.
Evenals bij de geavanceerde ‘krabbel’ is ook bij de gekwalificeerde ondertekening de betrouwbaarheid van het proces het uitgangspunt. Het verschil is dat bij een gekwalificeerde elektronische ondertekening een gekwalificeerd certificaat wordt gebruikt voor het identificeren van de ondertekenaar. Daarnaast wordt het gekwalificeerde certificaat uitgegeven op een betrouwbaar middel, waarmee de ondertekenaar de associatie van zijn identiteit en het document met een persoonlijke sleutel kan doen in plaats van een algemene sleutel. Er zijn speciale instanties die certificaten uitgeven, de zogeheten certificatiedienstverleners.

In de elektronische handtekening leggen we automatisch een paar zaken vast:

• Wie is de ondertekenaar
• Op welk moment is het document ondertekend
• De inhoud van het document. Deze kan na ondertekening niet meer gewijzigd worden
• Bij de elektronische handtekening komt een stuk meer kijken dan de handtekening op papier. Voor de ondertekenaar is het proces echter nagenoeg gelijk.

Bovenstaande gegevens bevestigen dat het document juridisch rechtsgeldig is ondertekend en dat het document onveranderd is gebleven. Hiermee is de elektronische handtekening juridisch gelijk aan een handtekening met pen op papier.

Hoe teken ik?
Na het doorlezen van het document kunt u kiezen uit 3 opties:

• Terug
• Niet akkoord
• Volgende

Mocht u kiezen voor Terug dan sluit u het document en verlaat de omgeving. Het document is middels de toegestuurde link wederom te openen.

Mocht u kiezen voor Niet Akkoord dan weigert u het betreffende document en dient een reden van weigering in te vullen zodat de aanbieder van het document op de hoogte is van de reden van weigering.

Mocht u kiezen voor Volgende dan wordt u doorgezonden naar de volgende pagina waar het ondertekenproces zal plaatsvinden.

Verificatiemethoden
De handtekening kan op verschillende manieren worden aangevuld om meer bewijskracht toe te voegen aan het ondertekenproces.

Het zetten van een krabbel met muis of touchscreen Een verificatie met SMS, iDEAL, iDIN, DigiD en/of eHerkenning Het gebruik van een door de overheid gekeurde identiteit (PKI-certificaat, beroepscertificaat)

Betrouwbaarheid van het proces bepaalt de bewijskracht. We kennen drie verschillende soorten digitale handtekeningen:

• De gewone digitale handtekening
• De geavanceerde digitale handtekening
• De gekwalificeerde digitale handtekening

Deze drie vormen zijn volgens de wet allemaal rechtsgeldig, maar vertegenwoordigen een andere bewijskracht. Zo blijft het bij een gescande handtekening lastig om bij een meningsverschil te bewijzen dat de verzender de persoon is die daadwerkelijk de handtekening heeft geplaatst.

Bij een ‘geavanceerde digitale handtekening’ of een ‘gekwalificeerde digitale handtekening’ is dit wel vast te stellen. In alle gevallen staat of valt de bewijskracht echter met de betrouwbaarheid van het onderliggende proces.

De betrouwbaarheid van het proces en de bewijskracht wordt bepaald door de volgende onderdelen:

• Hoe sterk zijn de identificerende kenmerken van de ondertekenaar en hoe goed heeft hij deze onder zijn eigen uitdrukkelijke controle?
• Is duidelijk vastgelegd welke processtappen de gebruiker heeft doorlopen voor het ondertekenen?
• Op welk tijdstip heeft de ondertekening plaatsgevonden en kan dit op een later moment ook worden aangetoond?
• Voldoet het document aan het juiste formaat om duurzaam aan te tonen dat het document digitaal ondertekend is?
• Hoe sterk is het mechanisme dat is gebruikt om de identificerende gegevens onlosmakelijk te verbinden met het document (Associatie), de sterkte van de cryptografie, zodat dit niet eenvoudig kan worden aangepast?

Sterke identificerende kenmerken
Voorbeelden van identificerende kenmerken op het Internet zijn bijvoorbeeld een email adres, ip adres, mobiel nummer, DigiD, iDIN, eHerkenning of een gekwalificeerd certificaat. Het is ook mogelijk om een aantal identificerende kenmerken te “stapelen”, de combinatie zorgt voor een sterkere identificatie. Bij het ondertekenen van het bericht dient de ondertekenaar te kunnen beschikken over deze middelen, het is belangrijk om hier rekening mee te houden. Zo kan de bewijskracht van een gekwalificeerd certificaat wellicht hoger zijn, maar wanneer eindgebruikers hier niet over beschikken of het aanvraagproces enkele dagen in beslag neemt, dan zal de eindgebruiker niet kunnen ondertekenen.

Processtappen van het ondertekenproces
Voor het ondertekenproces is het belangrijk dat de ondertekenaar bewust is van het document hij gaat ondertekenen. Welke documenten zijn getoond en is er een expliciet moment dat de ondertekenaar bewust (wilsuiting) het document heeft ondertekend?

Tijdstip
Voor de betrouwbaarheid van het ondertekenproces en de bewijskracht is het belangrijk om ook het tijdstip van ondertekening op een onafhankelijke manier vast te stellen en op te nemen in de handtekening. Zo kan er geen dispuut ontstaan over het moment van ondertekenen, dan wel dat de ondertekening op een ander tijdstip is uitgevoerd.

Technische standaard PADES – XADES
In de standaarden van de digitale handtekening en vereisten van eIDAS wordt geproken over het XADES of PADES formaat. Feitelijk is dit de technische standaard die aangeeft hoe in het document een juiste digitale hand­tekening in PDF of XML formaat kan worden gezet. Deze standaarden zorgen ervoor dat de digitale handtekeningen op een standaard manier kunnen worden gecontro­leerd door diverse computer programma’s zoals bijvoorbeeld de Adobe PDF reader. Ook zorgt de standaard ervoor dat de digitale handtekeningen in de documenten ook in de toekomst nog altijd op een goede en betrouwbare manier kunnen worden gecontroleerd.

Vasthechten van identificerende kenmerken aan het document
Voor het vasthechten van de identificerende kenmerken aan het document wordt een PKI sleutel gebruikt. Het vasthechten wordt ook wel associatie genoemd. In het geval dat de gebruiker een gekwalificeerd certificaat op een betrouwbaar middel heeft, dan kan deze sleutel worden gebruikt voor de associatie. In andere gevallen kan de associatie gedaan worden met een algemene sleutel. Het is belangrijk dat deze sleutel op een hoogwaardige manier is afgeschermd, bijvoorbeeld op een elektronische chip in een smartcard, usb of hardware security module. Wanneer deze sleutel niet goed is afgeschermd kunnen onbevoegden ook de associatie hebben uitgevoerd. De lengte van de sleutel is ook belangrijk, door een eenvoudige sleutel kan de associatie en verzegeling eenvoudiger worden verbroken.

Alle elektronische handtekeningen kunnen een rechtsgeldigheid hebben en dienen als bewijsmiddel. Alleen het feit dat ze elektronisch zijn of niet voldoen aan de eisen voor gekwalificeerde elektronische handtekeningen, doet daar niets aan af. Als de betrouwbaarheid van het proces niet goed is afgedekt, dan bestaat zelfs bij het gebruik van het gekwalificeerde certificaat de mogelijkheid dat de bewijskracht laag is. Een goede vastlegging van de betrouwbaarheid van het proces van ondertekenen is belangrijk voor de toetsing door een onafhankelijke partij, zoals een rechter.