Situatie in Oekraïne: gevolgen voor verzekeringen

De inval van Rusland in Oekraïne heeft op veel zaken in onze maatschappij effect. De nieuwe sancties die door de EU worden opgelegd, raken ook verzekeraars en daarmee verzekerden.

Sanctiewet- en regelgeving
De sanctielijsten worden regelmatig aangepast op basis van verscherpte sancties door onder andere de Verenigde Naties (VN), de Verenigde Staten (VS) en de Europese Unie (EU). Bedrijven en vooral financiële instellingen, waaronder verzekeraars, moeten momenteel extra alert zijn op toevoegingen aan de sanctielijsten in verband met de oorlog tussen Oekraïne en Rusland.

Wees alert op sancties
Bedrijven en vooral financiële instellingen, waaronder verzekeraars, moeten momenteel extra alert zijn op toevoegingen aan de sanctielijsten in verband met de oorlog tussen Oekraïne en Rusland. Swift-sancties gaan vanaf 12 maart in. Ook is er een verbod op sanctie-omzeiling.

Sanctiewetgeving en verzekeraars
Onder de Nederlandse Sanctiewetgeving is het verboden om bij te dragen aan ondersteuning van een activiteit of transactie van een persoon, entiteit of land op de sanctielijsten. Er staan hoge boetes op het niet naleven van sanctiewetgeving. Voor verzekeraars is het van belang dat zij bij het aangaan van de verzekering, tijdens de looptijd en voor uitkering nagaan of de bij de verzekering betrokken personen (bijvoorbeeld de verzekeringnemer, de uitkeringsgerechtigde of de uiteindelijk belanghebbende) op een sanctielijst staan. Deze regels gelden ook ten aanzien van andere zakelijke relaties, zoals schadeherstelbedrijven of het cateringbedrijf op kantoor. Dan mag er geen zakelijke relatie worden aangegaan, zoals een verzekering sluiten. Ook mag er niet worden betaald of uitgekeerd. Een ‘hit’ moet bovendien worden gemeld aan de toezichthouder.

Nederlandse verzekeraars leven sancties na die door de EU zijn opgesteld naar aanleiding van de situatie in Oekraïne. Sancties zijn dwingende instrumenten die worden ingezet als reactie op schendingen van onder andere het internationaal recht. In dit geval vanwege de oorlog in Oekraïne.

Ook wij kijken naar de bedrijven waar we geen zaken meer mee mogen doen.

Voor onze particuliere relaties

• Naar Oekraïne reizen
  Wanneer u een reis boekt, volg dan altijd de reisadviezen van het ministerie van Buitenlandse Zaken. Deze zijn leidend voor reisverzekeraars en kunnen gevolgen hebben voor de dekking van uw reis- en annuleringsverzekering. Neem bij twijfel of vragen contact met ons op.
• Reisadviezen aangescherpt
  De kleurcode van het reisadvies van de Nederlandse overheid is ‘rood’ voor heel Oekraïne. Dat betekent dat het te gevaarlijk is om naartoe te reizen. De overheid heeft aangeraden om er in geen geval heen te reizen en heeft duidelijk gemaakt dat zij niet kunnen helpen. Ook voor aan Oekraïne en Rusland grenzende landen zijn aangescherpte reisadviezen uitgegeven.
• Reisverzekering
  Bent u op dit moment in Oekraïne? Registreert u zich dan bij het ministerie van Buitenlandse Zaken. Zo weten zij dat u in het land bent en daarmee blijft u op de hoogte van de laatste informatie. Als het reisadvies rood is, zoals dat van Oekraïne, dan biedt uw reisverzekering soms geen dekking voor schades die u oploopt wanneer u ervoor kiest om tóch af te reizen.
• Annuleringsverzekering
  Meestal is er geen dekking op de annuleringsverzekering, omdat u de reis liever niet meer maakt. Neem contact op met uw reisbureau, touroperator of vervoersmaatschappij om te overleggen over de mogelijkheden. U hebt altijd het recht de reis te annuleren. Maar houd er rekening mee dat u verplicht bent de reissom te betalen die u op dat moment verschuldigd bent.
• Rechtsbijstandverzekeringen
  Het conflict in Oekraïne kan ook leiden tot juridische problemen. Denk aan problemen met geboekte of geannuleerde reizen, leveranciers die gekochte goederen niet leveren of afnemers die bestelde artikelen niet in ontvangst kunnen nemen. Rechtsbijstandsverzekeraars staan in die gevallen voor hun klanten (zowel particulier als zakelijk) klaar en helpen hen verder. Ook hierbij helpen wij u graag verder met uw vragen.

Voor onze zakelijke relaties

• Kredietverzekeringen
  Het risico dat een bedrijf loopt wanneer het producten of diensten levert aan debiteuren gevestigd in de Oekraïne en deze prestaties pas na levering hoeven te worden betaald (zogenoemd ‘handelskrediet’), is als gevolg van de oplopende spanning in de regio verder toegenomen. In reactie op de ontwikkelingen is het goed om dit risico te heroverwegen en mogelijk maatregelen te treffen, bijvoorbeeld door nieuwe leveringen te doen op basis van vooruitbetaling of door het verkrijgen van aanvullende garanties. De dekking die kredietverzekeraars bieden aan leveranciers kan als gevolg hiervan verder worden aangepast, zowel in termen van beschikbare dekkingscapaciteit als op het gebied van premie en voorwaarden.
• Cyberverzekeringen
  Cyberverzekeringen richten zich niet specifiek op bedreigingen uit een land of regio en kennen daardoor in de regel geen specifieke uitsluiting(en). Maar, ‘oorlog’ kan in sommige gevallen opgenomen zijn als uitsluiting. Neem bij twijfel of vragen contact daarom contact met ons op.Vanwege de ontwikkelingen rond Oekraïne heeft het Nationaal Cyber Security Centre (NCSC) een advies verspreid met een aantal ‘hapklare’ handelingsperspectieven (zie bullets hieronder) die zowel van toepassing kunnen zijn op verzekeraars zelf als hun zakelijke klanten, zoals Heilbron. Veel nuttige en begrijpelijke preventietips zijn te vinden op de website van het Digital Trust Center (DTC).
  In het algemeen geldt:
  Houd u aan de basismaatregelen cybersecurity. De digitale aanvallen in de Oekraïne verschillen in methodiek, dit onderstreept de noodzaak van het naleven van de basismaatregelen. De AIVD en het MIVD hebben recent een publicatie uitgebracht waarin ze zeven momenten benadrukken waarin een cyberaanval door statelijke actoren gestopt kan worden. Dit kan helpen uw digitale weerbaarheid tegen statelijke digitale aanvallen te verhogen. Houd monitoring en detectie in de gaten. Neem bij verdacht netwerkverkeer contact op met het Computer Emergency Response Team (CERT) voor uw sector of het NCSC (indien uw bedrijf deel uitmaakt van een als ‘vitaal’ aangemerkte sector). Let specifiek op de basismaatregel ‘segmenteer netwerken’. Vooralsnog worden cyberaanvallen gericht ingezet in de regio Oekraïne. Voorkom dat een gerichte digitale aanval op een instantie in de regio overslaat op systemen.
  Bron: Verbond van Verzekeraars
• Transportverzekeringen
  Ook de transportsector heeft te maken met de inval van Rusland in Oekraïne en het afsluiten van het luchtruim, waterwegen en grenzen. Security officers van rederijen krijgen vanuit de kustwacht direct signalen door vanuit het ministerie over aanvullende maatregelen die gelden bij een verhoging van het dreigingsniveau. Oekraïne is voor zeeschepen inmiddels afgesloten gebied. De in goederentransportverzekeringen gebruikelijke oorlogsclausule (M3) is in werking getreden. Dit heeft meestal gevolgen voor de dekking.
• Molest (groot)
  Molest zijn grootschalige, door menselijk handelen veroorzaakte, gewelddadige calamiteiten. Oorlog en andere grootschalige calamiteiten zijn vaak uitgesloten van dekking vanwege het cumulatierisico en het mogelijk in gevaar brengen van de financiële stabiliteit van verzekeraars. Sommige vormen ervan zijn dan ook wettelijk geregeld.
• Verbod op verzekeren van schade door molest
  Het is een reguliere schadeverzekeraar met zetel in Nederland verboden om schades te verzekeren die zijn veroorzaakt door of ontstaan uit een gewapend conflict, burgeroorlog, opstand, binnenlandse onlusten, oproer of muiterij die zich in Nederland voordoen. Het verbod geldt alleen voor verzekeraars onder Nederlands toezicht. Bijkantoren van buitenlandse partijen kunnen voor Nederlandse klanten wél dekking bieden tegen vormen van molest.

  Voor onderlinge verzekeraars is een wettelijke uitzondering gemaakt. Voor die verzekeraars geldt het hierboven beschreven verbod niet. Daarbij gaat het specifiek om onderlinge waarborgmaatschappijen met zetel in Nederland en ondernemingen op onderlinge grondslag met zetel buiten Nederland die uitsluitend schadeverzekeringen aangaan met betrekking tot schade die veroorzaakt kan worden door, of ontstaan uit, gewapend conflict, burgeroorlog, opstand, binnenlandse onlusten, oproer en muiterij.

  In zee-, transport-, luchtvaart- en reisverzekeringen is het wel toegestaan risico’s van molest te verzekeren in de algemeen gebruikelijke molestclausules zolang De Nederlandsche Bank (DNB) daartegen geen bedenkingen naar voren heeft gebracht.